Дзеці ночы - Анатоль Казлоў

ночы...

Вілен здзівіўся, калі расплюшчыў вочы. Ягоны срэбраны «мерседэс» сгаяў на ўзбочыне дарогі і заспакоена вуркатаў рухавіком, нібы прыгрэтае кацяня на каленях мажнай гаспадыні.

— Ёлы-палы! 1 трэба ж задрамаць за рулём! Яшчэ такога ніколі не было. Ноччу ж спаў, як чумак, што ўпіўся гарэліцы, а тут, на дарозе, нечакана змарыла. Цьфѵ ты.— Хлопец цвыркнуў слінай праз прачыненае бакавое шкло.— Ехаць да нашага Дома ночы хоць і няшмат засталося, але трэба праворней варушыцца. I чаму кіданула мяне ў даўнія і лішнія цяпер ужо ўспаміны? Няўжо настальгія па мінулым вакзальным жыцці? Га-гага,— на поўныя грудзі, аж аддалося ў патыліцы, рагатнуў Вілен.

«Сёння агульны збор. Маску-натварнік не забыў, ланцужок з сабачых зубоў на шыі, насгой чамярыцы са спіртам узяў Гурон».

Гвар хлопца цяпер ужо быў сур'ёзны і заклапочаны. Гладкі лоб ад напружанай задумлівасці прутом перасекла таўставатая вена, вочы прыжмураныя, ад чаго ў іх кутках да скронь пабеглі вееркамі танюсенькія зморшчынкі.

Колы машыны плаўна і абыякава, нібы гуляючы, пераадольвалі няроўнасці і выбоіны дарогі. Поўня чароўным і вялізным бяльмом вісела ўдалечыні, над самай сярэдзінай гэ­тай глухой лясной дарогі. Вілен узіраўся ў халодна-прыцягальнае свягло поўні і яскрава, з кожнай хвілінай, з кожным імгненнем адчуваў, як закіпае ў целе кроў, апаноўвае шчыкаглівая ўзбуджанасць, часцей і больш напорліва ў сярэдзіне грудзіны гойцае сэрца, ягоны грукат даносіцца да скроняў і патыліцы.

Вілен першы разтрапіў вось у такі, не вядомы яму раней стан. Але, як ні дзіўна, хлопца гэта не спалохала. За апошні год з хвосцікам, а менавіта столькі часу ён ужо быў Дзіцем ночы, гуронаўцам. Вілензвыкся прымацьяк належнае ўсё тое, штоз ім робіцца.

«Хутчэй, хутчэй давай каціся, мой жалезны канёк,— Падкідны падганяў сябе.— Вось за той павароткай і наш дом, нашы непарушныя ўладанні».

«Мерседэс» завярнуў за каленападобны выступ ельніку, і фары машыны выхапілі з прывіднага змроку ночы прыземісты драўляны двухпавярховік. У зацемненых вокнах не бачылася ні іскрынкі, ні пробліску святла. Калі б выпадкова чалавек, што заблудзіўся і шукаў ратунку, патрапіў прыцемкамі ў гэта мес­ца, то ён не адразу б і заўважыў будынак. Зусім не кідаліся у вочы яго пачарнелыя сцены, ашаляваныя ў даўнія часы свежымі, з мудрагелістай разьбою дошчачкамі. Шыферны дах пад лапкамі елак густа і буйна парос імхамі, а над казырком, які звісаў над прыступкамі ўвахода, раслі тры маладзенькія бярозкі.

Там-сям, праз адарваную некім шалёўку, выглядалі гнілаватыя бярвенні з глыбокімі парэпанымі трэшчынамі. Даўно занядбалі свой дом адпачынку працаўнікі костнага завода. Адракліся ад двухпавярховіка, як ад шалудзівай сіраты ці карослівага калекі. А яму б, гэтаму дамку, патрапіць бы ў добрыя, умелыя рукі майстроў, і, глядзіш, праз нейкі час увішнай працы ажыў бы дом костнікаў, зірнуў на белы дзень памытымі і чыстымі вокнамі, запоўніліся б пакоі, сталоўка і фае смехам ды музыкай. Пружыны ложкаў парыпвалі б пад разгарачанымі целамі каханкаў. Але, але...

Вілен заўважыў, як з прыцемненага боку ўваходных дзвя­рэй паспешліва аддзялілася чалавечая постаць і павольна, ня­спешна скіравалася да ягонай машыны. У святле фар «мерсе­дэса» хлопец адразу пазнаў Гурона. Накінутая на плечы чор­ная шаўковая хламідзіна прыкрывала ягонае цела, на галаве ўзвышаўся такі ж чорны каўпак-карона, які ўвенчваўся перавернутым дагары шасціканцовым крыжам. Твар Максіма хаваўся пад яго заўсёднай маскай-трохкутнікам. На яе сажыстай паверхні фасфарычна блішчэлі проразі вачэй і рота, а там. дзе павінны знаходзіцца шчокі, ірванымі ранамі крывавілі шматкі чырвонай матэрыі. Вілен часта бачыў Гурона ў гэтай апратцы з маскаю, таму выгляд сябра-паплечніка ў цішы лесу, каля Дома дзяцей ночы, не выклікаў аніякіх адчуванняў.

— С лава, I аспадару! —прывітаў Максім хлопца праз акно «мерседэса».

— На ўсе вякі,— завучана адказаў Вілен.

— Даўгавата сёння ты дабіраўся.

— Нешта не вельмі добра сябе адчуваю,— без нотак апраўдання ў голасе адказаў Падкідны.— Думаю, што усё ж не спазніўся?

— Cтаў машыну да астатніх і заходзь. Усё гатова, хутка пачнём. Бачыш: ноуня набліжаецца да нябеснага цэнтра. Не марудзь.

Гурон, быццам вайсковец, крутнууся на месцы і пакрочыў да ўваходных дзвярэй сваёй рэзідэнцыі.

ІІ

Пайшоў ужо другі год, як бясследна знік з вакзала Вілен Падкідны. Адным днём ён проста не вярнуўся да Нінкі Смаляк і даўсіх астатніх сяброў-бяздомнікаў. Дзяўчыне здалося, што ўсё навокал, нават горад і цэлы сусвет, зменшылася да чорнай макавінкі. Спачатку Нінка з ранку да позняга вечара бяздумна, паспешлівымі крокамі вымярала вакзальныя тратуары, прывакзальныя вуліцы, круцілася каля піўных кіёскаў і прапахлых падгарэлым алеем танных закусачных. Ад напружанага ўзірання ў нрахожых у яе муляла ўваччу, а ад трывожнага недасынання здавалася, што над вейкамі насыпана па жмені буйнога пляжнага пяску. Першыя дні і нават тыдні яна была ўпэўнена, што абавязкова сустрэнецца з Віленам. «Можа, ён,— думалася Нінцы,— загуляў з сябрамі. Пашчасціла ім патрапіць на светлую палоску жыцця, прыгрошыліся хлопцы — вось і гуляюць. Не ўвесь жа час ім, вольным людзям, таптацца ў чор­най зебравай паласе, павінна ж некалі і ім прываліць шчасце. Хоць гэтае шчасце заўсёды кароценькае і маленькае, як лет­няя ноч, як век казюркі-аднадзёнкі».

У спадзяваннях, надзеях мінуу месяц, завярнула на другі, а там і грэці, восеньскі, пачаўся. Ад Вілена ж ні слыху, наваг кароткай вестачкі не было. Быццам згарэў ён у крэматорыі ці іншапланетнікі прыхапілі яго з сабою ў невядомыя і далёкія галактыкі.

— I чаго ты, дурніца, убіваешся? — ушчувала Кірылаўна.— За маё не карогкае жыццё перабыла я з мужчынамі столькі разкоў, што калі бы па валаску пасля расставання вырывала з

галавы, го даўно хадзіла 6 лысая, што гое калена. А кожны з іх, дзеўка ты мая, кляўся ў любові і вернасці. Не глядзі, што цяпер я такая нягеглая і брыдкая. Раней і я спелай арабінінай глядзелася. Выкінь з галавы свайго Вілена. Прыгледзь другога хлопца. Ці ж мала іх цяпер, новенькіх, з’явілася ў нашым кодле? Я табе скажу, што ёсць і кідкія, прабіўныя мальцы. 3 такімі на пусты жывот ноччу класціся не будзеш. Вазьмі хоць бы і таго Юрку. Ён ужо некалькі месяцаўтаму тут атабарыўся. I глядзіць ён, праўду кажу табе, Нінка, як вясновы кот, калі ўбачыць цябе. Здаецца, што праглынуу бы прылюдна.— Кірылаўна ўвесь час як заведзеная соувае сгарэнькую вязаную шапачку з ілба глыбей на патыліцу. Сівьгя непаслухмяныя валасы бруднавага-зліплымі пасмамі тырчаць пауз вушэй, абапал шыі.

Нінка слухала заўсёдную песню-гамонку вакзальнай ветэранкі і сілілася ўтрымаць у глыбіні вачэй уедлівую слязіну. Яна слухала і не чула старую. Кожны раз упервалася позіркам у глухую далячынь невядомасці, маўчала.

— Апускаешся ты, дзеўка,— кожны раз, падсаджваючыся да Нінкі на лаўку ў скверыку ці ў вакзальнай пачакальні, пачынала гундосіць Кірылаўна.— Паглядзі на сваю адзежку, калі яна апошні раз ваду з мылам бачыла? А вочы? Ш го за вочы ў цябе? У варанага рака, ш го ў піўняках раней прадавалі, і то ў тысячу разоў лепшыя і паглядныя!

— Адчапіся,— прасіла Нінка.

— Я-то адчаплюся, і шго голку? Угробіш ты сябе.

— Ну і няхай.

— Жыць трэба новым днём.

— Навошта? — Нінка глыбока ўздыхнула, не тоячы цяжару на сэрцы.

— Ты, лярва, павінна радавацца, што Гасподзь даў табе жыццё, што кожны дзень можаш бачыць сонца і неба, гава­рыць з людзьмі і са мною, што дыхаеш і чарку бярэш, шго можаш ногі рассунуць пад любімым мужыком.

— Магла,—— неахвотна буркнула дзяўчына.

— Ты, дзеўка. не крыўдуй, але мне здаецца, што цябе некалі прысгукнулі з-за вугла пыльным мяшком. Колькі я ужо талды­чу табе, ш го на былым Вілене свет клінам нееышоўся. I не яго аднаі о матухна-прырода надзяліла хазяйствам ніжэй пояса.

— У цябе адно ў галаве, старая ты брында,— без усялякай злосці прамовіла Нінка, і яе схуднелы твар кранула лёгкая усмешка.

— Вось-вось, аж навокал пасвятлела,— узрадавалася Кірылаўна, улавіўшы змену настрою дзяўчыны.— Не такі ён быу ужо і герой, калі знік быццам у нрорве і на развітанне нават не падзякаваў за цеплыню, якой ты адорвала яго. Хрэн з ім, тваім Віленам. Трэба жыць па-новаму: душу і цела нарас­пашку! — Кірылаўна аж прытопнула нагой па заплёваным гратуары з недакуркамі каля лаўкі.— Але ж не забывай, што бяздумна галавы губляць не трэба. Галоўнае не разяўляць рот, каб, крый божа, не патрапіць на прыдуркаў, іх цяпер хапае. Не шукай на баку з тоўстымі кішэнямі, а жыві з нашынскімі. У нас свая дзяржава, свой свет з нашымі законамі і правамі.

Прыгледзься ўсё ж да Юркі. Калі паразумеешся, то будзеш жыць не горш, чым пры тым байструку. Юрка цябе ў крыўду ані кому не дасць. Ён жылісты, прабіўны хлопец. А ручышчы! Ты бачыла, якія ў яго кулакі? Hi адзін да цябе забулдон не падыдзе. Станеш проста каралевай сярод нас. Калі хочаш, то я шапну Юрку, што і ты прыглядваешся да яго. Ён-то не адзін ужо раз дапытваўся ў мяне пра тваю светласць, дзеўка.