Жарынка (на белорусском языке) - Николай Ткачев

Дзе ж яны могуць дастаць "Цыганiю"? У кнiгарнях тутэйшых няма, пасылаць куды-небудзь просьбы - бескарысны занятак: я ж сам пiсаў. Выпадкова хiба пападзецца ў нейкай глухой крамцы. Толькi надзея на гэта малая: не надта багата тых крамак наведваюць яны, жывучы ў глыбiнцы, ды i не вельмi як гэта кнiга будзе ляжаць там. Выдадзеная недастатковай колькасцю, яна разышлася хутка i не па ўсiх мясцiнах. Што ж, тады трэба пакарыстацца паслугамi якой-небудзь бiблiятэкi, буйной, вядома, дзе ёсць кожнае рэдкае выданне. Але ж хiба яны дамагаюцца гэтага? Хiба такое выйсце задаволiць iх у поўнай меры? Не, iм трэба, каб "Цыганiя" кожны дзень была ў iх пад рукой, неразлучна з iмi. Каб яе чыталi-перачытвалi i дзядзька Марко, i юнак, што ў капелюшы, i гэтае вось цётчына дзiця, калi яно падрасце, усе ад старога да малога. Чым жа яны горшыя за мяне, што я буду мець гэтую кнiгу, а яны не? Хiба ў iх любасць да яе меншая або яны маюць меншае, чым я, дачыненне да яе?

Пакутлiвыя развагi, i iм, каб лiшне не катаваць сябе i Марко з сябрамi, трэба было хутчэй даваць рады.

- Патрымайце, - звярнуўся я да юнака, уступаючы яму адну з дужак сеткi.

Я дастаў "Цыганiю", палез у кiшэню па аўтаручку. Што напiсаць iм на ўспамiн? Братам - ад брата. Так, а далей? Пра сумесныя клопаты i хваляваннi, пра жар узаемнай спагады i падтрымкi. Ну, i яшчэ пра шчасце-радасць на доўгiя гады. Правiльна, бадай, нешта ў такiм плане. Няхай не зусiм арыгiнальна, але затое так, як яно ёсць i як хочацца.

Я зрабiў надпiс на загаловачнай старонцы i працягнуў, дакладней, як бы ўручыў сваю Жарынку дзядзьку Марко. Ён усхвалявана схапiў маю руку i пачаў трэсцi яе, прыгаворваючы:

- Дзякуем, дзякуем, чалавеча. I даруй, даруй нам.

- Нiшто, валодайце, я ж сабе яшчэ знайду, - сказаў я, беручы сетку ад юнака.

Марко паглядзеў на цану кнiгi i выхапiў кашалёк.

- Грошы тут нi пры чым, - усмiхнуўся я. - Гэта ж падарунак.

- Дык чым жа вам аддзячыць? - спытала жанчына, пагушкваючы малое на руках. - Хiба варажбой?

Пачуўся смяшок, яна ж, быццам нiчога не здарылася, прадаўжала:

- Давайце. Так паваражу, як нiкому нiколi не варажыла. Шчыра скажу ўсю праўду.

- Шчыра - i не пашкадуеце мяне, не падсалодзiце гэтай праўды? адказаў я, падтрымлiваючы жартаўлiвы тон размовы. - Не, нешта не хочацца займацца сур'ёзнай справай, лепей давайце парадуемся - у нас жа дзеля гэтага хоць маленькая, але ёсць прычына.

Усе заўсмiхалiся, i я, карыстаючыся добрай часiнай, пачаў развiтвацца.

- Шчасця вам i вашай Цыганii! - сказала мне жанчына, калi я пацiснуў ёй руку.

- О, такая зычлiвасць i ёсць найлепшая падзяка, - адказаў я з хваляваннем. - I вам вялiкага шчасця!

Iдучы вулiцай, я праз нейкi час на хаду азiрнуўся. Марко i яго сябры ўсё яшчэ стаялi на тым жа месцы. Яны гарталi кнiгу, разглядвалi яе i былi вясёлыя. Мне таксама свётла i хораша было на душы, хаця адначасна нешта i засмучала, не давала спакою.

1965 г.