Санэты (на белорусском языке) - Уильям Шекспир
Шрифт:
Интервал:
Закладка:
Над намi ўлада поўная твая: Ў няволi ён, без волi з iм i я.
135
Iмя маё ў сабе нясе "жаданне". Ў iм прага палкая, спакуса ў iм. Прымi ў сваё салодкае ўладанне Яго, каб аб'ядналася з тваiм.
Няўжо ў такой раскошнай i цудоўнай Не знойдзецца куточка для мяне? Хоць мора цераз край вадою поўна, Прыняць паток дажджовы не мiне.
I ты, жаданняў маючы не мала, Маё ў сваю скарбнiцу прытулi, Каб у цябе яшчэ iх болей стала, А мы самотнiкамi не былi.
Сваiх прыхiльнiкаў нiяк не крыўдзi, Ў адзiн струмень няхай з iх кожны прыйдзе.
136
Калi душа твая сварыцца стане, Што наблiжаеш да сябе мяне, Скажы ты ёй, што я тваiм жаданнем Павiнен быць, бо iм бываў раней.
Жаданнi маюць права нарадзiцца, Любiмая, не згасла каб любоў. Няхай кахання нашага скарбнiцу Яны iзноў напоўняць да краёў.
Я непрыкметны ў лiку iншых, можа, Але адмовай сэрца не трывож. Яно жаданнем палкiм дапаможа Пабольшыць слодыч i тваю усё ж.
Няхай ад iменi любоў пачнецца: Яго палюбiш, любым стане й сэрца.
137
Што натварыла ты са мной, любоў! Мяне ты слепiш i сама сляпая, Хоць вочы знаюць, дзе б красу знайшоў, Замест дабра якраз благое маю.
Калi, збянтэжаны, ў затоцы я Свой якар кiнуў на такой мясцiне, Дзе карабель iдзе ля карабля, Дык хто ж за гэта адказаць павiнен?
Чаму для сэрца выбiты папар Мог выдацца сядзiбай самай вартай I вочы мкнуцца пад няпраўдай мар Схаваць ману ганебную упарта?
Вiдаць, што сэрца пры сляпых вачах З хлуснёй згубiла свой праўдзiвы шлях.
138
Мая любiмая клянецца мне, Што ўся яна з адной саткана праўды, Каб, як юнак, паддаўся я мане, Згадзiўся з тым, што так i ёсць сапраўды.
I мне паверыць хочацца тады, Што маладым названы ёй не з жарту. Хоць самыя найлепшыя гады Мае цяпер i памiнаць не варта.
Выходзiць так, што праўды ў нас няма. Чаму ж не скажам, што яна - схлусiла, А я - стары? Але ж любоў сама У летуценнях толькi мае сiлу.
Не любiць старасць пералiчваць днi, А недахопы топiць у хлуснi.
139
Не растлумачвай гора ты майго, Твая няласка смутку ўся прычына, Калi ты хочаш пакараць каго, Дык языком карай, а не вачыма.
Скажы, што любым стаў табе другi, Ды не глядзi так нежна на другога. Нашто да гора дадаваць тугi, Калi ў мяне i так яе замнога?
Табе вядома моц тваiх вачэй I што ў тваiх вачах адлюстравана. Затым адводзiш ад мяне хутчэй Ты гэту зброю, што насекла раны.
Так не рабi! Ахвяра я амаль. Дабi мяне, каб разам скончыць жаль.
140
Разумнай будзь у жорсткасцi самой, Мяне сваёй пагардай не карай, Каб не прымусiў смутак горкi мой Сказаць пра найгарчэйшы мой адчай.
Скажы, што любiш, хоць не любiш больш, Скажы, як доктар хвораму, калi, Каб супакоiць прадсмяротны боль, Сто год жыцця прарочыць на зямлi.
Баюся я, каб на твае сляды Не кiнуў з роспачы ганебных слоў, Бо лiхамысны свет, як заўсягды, Прыняць за праўду трызненне гатоў.
Каб не крануў нас здраднiцкi паклёп, Мне ў вочы глянь, што ў сэрцы нi было б!
141
Вачыма я ў цябе не закаханы, Ў табе яны знаходзяць шмат пахiб. А сэрцу даспадобы ўсе заганы, Ўтрапёнымi якiмi нi былi б.
Твой голас не прыносiць асалоды, Мае пачуццi - дотык, слых цi смак Не мкнуцца, хоць жадаеш iх прыходу, На твой банкет юрлiвы анiяк.
I ўсё ж, - нi ўсiм пяцi iм не ўдаецца, Нi паасобна - сэрца ўгаварыць, Каб назусiм адмовiлася сэрца Табе служыць, тваiм падданым быць.
Пакута мне прыносiць i уцеху: Караеш ты, i ты ж наўчыла грэху!
142
Любоў - мой грэх, народжаны красою, Ў абузу нас i завяла яна. Ты параўнай маю вiну з тваёю: I у мяне, i у цябе - адна.
З тваiх бы вуснаў чуць дакор не варта, Бо цноту ганьбiлi яны ўвесь час. Я сам у рабаўнiцтве вiнаваты: Чужыя ложкi правяраў не раз.
Нiхто майго кахання не асудзiць, Як i тваiх, што ёсць i што былi. Спагаду ў сэрцы ты пасей, каб людзi Маглi з яе расчулiцца калi.
Здараецца i так на нашым свеце: Як ты свяцiла, так табе пасвецяць.
143
Ты толькi глянь, як гаспадыня-мацi, Дзiця ссадзiўшы, ловiць певунка. Уся яе увага на курчацi, Паветра мацае ўвесь час рука.
Зiрнi, як плача беднае дзiцятка Па той, што занята зусiм другiм. Увесь свой спрыт i сiлу без астатку Яна кладзе у паляваннi тым.
I ты за тым iмкнешся, што ўцякае, А я, малое, следам па зямлi. Вярнiся ж да таго, хто так чакае, I пацалуй, як мацi, прытулi.
Як толькi здзейснiш ты свае жаданнi, Тады i мне лягчэй на сэрцы стане.
144
На радасць мне i на пакуту мне Ва мне жывуць адразу два каханнi. Адно - кабецiна, за ноч цямней, Другое - друг у ангельскiм убраннi.
Каб месца даць у пекле мне хутчэй, Дык ангела ўсё спакушае д'ябал: Iмкнецца аддалiць з маiх вачэй, Змусцiць яго агнём сваiх паглядаў.
Не знаю, хто каго адолеў там, Але не ангел, мабыць, як здаецца. Пайшлi, пасябраваўшы, бачыў сам, Дык ангел трапiў пэўна ў тое месца.
Цi так, цi не - дазнаемся ў той час, Калi ён з пекла вернецца да нас.
145
Я ненавiджу! - з вуснаў тых, Якiя створаны каханнем, Пачуў збянтэжаны мой слых, Калi знябыўся я дазвання.
Мая каханая тады Язык адразу прыкусiла, Бо ён дагэтуль заўсягды Насiў прыемнасцi ад мiлай.
Як светлы дзень зганяе змрок, Нiбы якога злога духа, Маёй каханай язычок Маю скрышыў адразу скруху.
"Я ненавiджу!" - чую. Ўраз За тым шчаслiвае: "Не вас!"
146
Душа мая, зямлi ўсёй асяродак, Чаму прыгон ты церпiш над сабой? На афарбоўку сцен не шкода сродак, А што за той фарбованай сцяной?
Чаму на свой прытулак тымчасовы I не трывалы трацiш многа так? Збiраеш спадчыну ты адмыслова, Каб больш здабычы меў сляпы чарвяк?!
Узбагачай, душа, сваю скарбнiцу, Для дзён наступных застанецца скарб, Хоць з панадворку будзе менш iльснiцца Нiкому не патрэбных, танных фарб.
Тады над смерцю станеш гаспадыняй, Яе ўся ўлада над жыццём загiне.
147
Хварэю я. Хвароба ўся - любоў. Неўтаймаванай смагай палiць сэрца. Атруты раз пакаштаваўшы, зноў Яе шукае, п'е i не нап'ецца.
Лячыў хваробу доктар - розум мой, Цяпер адмовiўся, бо так i варта: Якiя б лекi ён нi радзiў ёй, Прымаць iх не згаджаецца упарта.
Як непрытомны я ў такой бядзе, Без розуму, нiбыта утрапёны. Бадзяюцца i словы абы-дзе, Ад iх i думкi - ў розныя староны.
Кажу, напрыклад, ты - святло для воч, А сапраўды - пякельнiца, як ноч.
148
Якiя вочы мне дало каханне, Як праўду блытае з хлуснёй пагляд! Цi, можа, розуму прыйшло згасанне I ён у блытанiне вiнават?
Калi ўсё добра, што iм даспадобы, Чаму ж не згодны свет i людзi з тым? А калi не, дык цi не лепш было бы Прызнаць, што праўды ў iх няма зусiм?
I што б сказалi вочы аб прыгожым, Калi сляза бяссоння крые зрок? Нам сонца нават пасвяцiць не можа, Калi на небе покрыва з аблок.
Любоў сумысля слёзы шле на вочы: Схаваць за iмi ўсе заганы хоча.
149
Як можаш ты, гарэзнiца, сказаць, Што я цябе нiбыта не люблю, Калi з табой выходжу ваяваць Я на iстоту ўласную сваю?
Цi сябраваў я з ворагам тваiм? Цi заляцаўся да тваiх лiхiх? Калi ж глядзела поглядам благiм, Цi не сустрэў яго мой сцiплы ўздых?
Цi ёсць што-небудзь вартае ў мяне, Чаго б да ног тваiх я не сiхiлiў? Як твой загад з-пад веек мiльгане, Хiба яго не выканаў калi?
Твая варожасць сведчыць аб адным: Вiдушчых любiш ты, я ж стаў сляпым.
150
Дзе ты такую ўладу набыла, Каб панаваць - бяссiльная - над сiлай, Хлусiць, што дзень прыгож не ад святла, Хлусiць на iсцiну мяне схiлiла?
Якiм прымусам ты ўтлумiла мне Дабром лiчыць зло ўсё тваёй iстоты, I так, што грэх цяпер мне прыямней, Чым самая прываблiвая цнота?
Цяпер за тое ўсё цябе люблю, За што б напэўна мусiў ненавiдзець. Калi зняважыць хто любоў маю, Дык з iм мяне ты не павiнна крыўдзiць.
Калi магу нявартую любiць, Дык варты больш я сам любiмым быць.
151
Любоў не ведае згрызот сумлення, Тым часам мацi iх - сама любоў. Каб не шукаць пасля табе збавення, Лепш не нагадвай мне сваiх грахоў.
Каб грэшных думак ты сама не мела, Адкуль бы iх дазналася душа? Пакуль не спакушае змуста цела, Нiхто не мог бы плоцi спакушаць.
Яна ўстае, як раб перад царыцай, Тваё iмя пачуўшы i загад, Каб, мэту ўцэлiўшы, да ног схiлiцца, Пачуццем гордасцi напоўнiўшы пагляд.
Без жадных каянняў табе той рады, Хто ўздымы ведае i заняпады.
152
Цябе пазнаўшы, клятву я нарушыў, Ты ж прывяла дзве здрады за сабой: Заганьбiўшы спачатку ложак мужаў, Пасля зграшыўшы зноў перада мной.
Але якой жа я шукаю праўды, Калi я сам далей цябе пайшоў: Я кляўся выкрываць твае завады I зрокся - праз цябе - сваiх жа слоў.
Я кляўся шчырасцi тваёй i ласцы, Казаў, што любiш i аддана мне, Змушаў свае я вочы закрывацца На праўду ўсю, каб верыць той мане.
Але не ў тым найбольш я вiнаваты: Пакляўся я, што ты пашаны варта!
153
Бог Купiдон, заснуўшы у гайку, Паклаў паходню ля сябе пры боку, А нiмфа, ўзяўшы галаўню ў руку, Яе згасiла ў ручаi глыбокiм.
Вада, нагрэўшыся агнём святым, Хваробы лечыць ад тае часiны. А Купiдон не гараваў па тым: Агонь здабыў з вачэй маёй дзяўчыны.
Каб той агонь пазнаць як мае быць, Ён закрануў мне сэрца нечакана. I вось яно ад той пары балiць, Ручэй гаючы не ўгаiў мне раны.
Пазнаў я ўсё ж: з любiмых мне вачэй Дастану лекi я за ўсё хутчэй.
154
Знянацку задрамаў кахання бог. Паходня ля яго з агнём юрлiвым. Прыбеглi нiмфы. Сон iм дапамог: Адна ўхапiла той агонь iмклiва.