Дзеці ночы - Анатоль Казлоў

— Пабылі б разам лішнюю гадзінку,— прасіла Валянціна Фёдараўна.

— Не дзяцінься, маці,— убіўся ў гамонку Віктар Георгіевіч. Няхап паспіць лішнюю гадзіну. Аэрапорт не за гарамі.

— Правільна, стары, кажаш,— падтрымаў бацьку нашчадак.

— Вы, мужчыны, увесь час заадно. Не нарадзіла я сабе дач­ку, цяпер шкадую,— наіграна надзьмула пульхныя, падфарбаваныя ў карычневы колер губы Валянціна Фёдараўна.

— А хто табе не даваў? — з непрыхаванай злосцю запытаў сын.

— Каб жа я магла,— па твары Гурончыхі ценем мільганула роспач.—Скажы дзякуй, што гы, Максімка, пабачыў свет Божы.

— Ха-ха! Дзякуй! — малодшы Г урон усхапіўся з месца і, тэатральна схіліўшы галаву, пакланіўся, шаркнуўшы нагою па напаліраваным паркеце.

— Ты яшчэ іранізуеш? — бачылася, ш го Валянціна Фёдараўна па-сапраўднаму крыўдзіцца.

— Хопіць вам! — павысіў голас галава сям’і.— Пераводзіце развітальную вячэру ў пустую сварку. Ты, кунічка мая, калі трошкі захмялела, то ідзі прыляж, а мы з Максімам прыбярэм са с гала.

— Ці не забылі, як гэта робіцца? — з яхідцай спытала Валянціна Фёдараўна.— Нічога, сынок, прыйдзецца вучыцца. А мо наймеш хатнюю работніцу? Новую. Наша ж цяпер у с ваёй вёс цы.

— У мяне, не хвалюйся, будзе каму прыбраць і на стол падаць.

— О’кей, дарагі,— твар у жанчыны пасвятлеў, вочы заблішчэлі ранейшым агеньчыкам, у іх успыхнулі жвавыя іскаркі.— Ты не прападзеш, я ўпэўнена. I ад гэтага мне добра на душы. Вось так,— Валянціна Фёдараўна паднялася з-за ста­ла.— Іду спаць, як вы, дарагія, загадалі. Рана падымацца. Добрай ночы, мае мужычкі...

— Добра, калі добра ўсё заканчваецца. Пакурым, Максім? — Віктар Георгіевіч дастаў з шуфлядкі каля таршэра пачак «Мальбара».— Па адной цыгарцы і — у пасцель. Думаю, што заўтра сам прыбярэш, праўда?

— Няхай будзе так,— пагадзіўся хлопец.

Кольцы тытунёвага дыму расплыліся па зале, лёгкай пялёнкай ахуталі крышталёвую люстру, павіслі на дарагім багеце карцін, ш го віселі на сценах.

...Гаспадар, як заўсёды, завітаў у пакой Максіма апоўначы. Свечка ўжо гарэла, а Г урон нрыслухоўваўея да соннай цішыні і ледзь мутных начных шорахаў. Хлопец меў выдатны выгляд. Ён падсвядома адчуваў, ведаў, ш го ягонае жыццё крута мяняецца. Ён, Максім. становіцца магутнай сілай, якая разрастаецца ў яго целе.

— Я прыйшоў развітацца.— Гаспадар сядзеў у крэсле. агеньчык свечкі ледзь выхопліваў ягоныя абрысы.

— Ты пакідаеш мяне аднаго? — Максім прыўзняўся на локцях, канапа лёгенька рыпнула.

— Чаму аднаго? — не пагадзіўся Гаспадар.— Табе ж застаецца Ахрэмава кодла з маіх вернікаў. Ты, Максім, павінен іх узняць на новую прыступку, вышэпшую, у служэнні мне. Ты многае спасціг. Ведаеш тое, што я хацеў укласці ў цябе.

— Куды ж сыходзіш ты, мой Гаспадар?

— Іду туды, дзе мае служкі яшчэ спяць. Я павінен даць пра сябе знаць лакальнай успышкап зла.

— А дзе гэта?

— Ну, у некаторых кропках зямнога шара,— ухіліўся ад прамога адказу Гаспадар.— Як вучыць старажытнейшая філасофія, усё ў гэтым свеце звязана са ўсім астатнім у ім жа. Усё ва ўсім! Ваша квантавая фізіка гэта называе «ідэалогіяй бутстрэпа». 1 калі мне ўдасца поўнасцю знішчыць хоць адзін атам у сусвеце, то і загіне ўвесь сусвет. А для гэтага патрэбна працаваць, працаваць і яшчэ раз працаваць.

— А я? Мы, гвае вернікі, як будзем? — усхваляваўся Максім.

— Вы вечныя! — Гаспадар усміхнуўся ў змроку пакоя.— Я без вас слабы, як кволенькія і вы без мяне. Ты ж толькі што чуў: «Усё ва ўсім». Шукай, Максім, сабе памочніка, а мо­жаш назваць яго і сваім намеснікам. Я табе падкажу, дзе ён цяпер.

— I дзе яго сустрэну? — паспешліва спытаў Гурон.

— Што? Не церпіцца парадніцца? — Гаспадар закурыў ад свечкі люльку. Здушлівы і смярдзючы дым слупам пацягнуўся да столі.— Шэсць тыдняў запар, па пятніцах, у самы полулзень ездзі на чыгуначны вакзал. Ты сам яго ўбачыш і пазнаеш. Ен стане ў цябе правай рукою.

— А калі я памылюся? — перасцярогся Максім.

— Не думаю.

— I ўсё ж.

— Добра. Гэта важны крок у нашай справе, промаху не грэба дапускаць.— Гаспадар на хвіліну задумаўся, нешта вырашаў сваё, кумекаў у адзіноце, нарэшце прагаварыу: — Ягонае імя Вілен, а прозвішма Падкідны... I месца збораў вам трэ­ба мяняць. Падвал пад Ахрэмавым домам ужо не падыходзіць. Дужа людна і шмат непатрэбных вачэй вакол. Мы яшчэ не гакія магутныя, каб не асцерагацца дахлячых праведнікау.

— Можа, у маёй кватэры? Яна ж вялікая, і я адзін застаюся.

— Не! — перапыніў Гаспадар.— Ты павінен заставацца чыстым, без падазрэнняў. Пакуль. Усяму свой час, Гурон.

— Я падшукаю.

— Яно ўжо мною знойдзена.

— Далёка?

— Па Магілёўскай шашы. У глыбіні Чэрвеньскага раёна. Там закінуты і забыты дом адпачынку костнага завода. Месца, варгае ўвагі. Заплюшчы вочы, і я накажу табе дарогу. Але пача­кай, ледзь не забыў. Перад тваім пад’ездам стаіць навюткая «мазда». Ключы ад яе кладу на стол. Машына — мой падарунак табе. А зараз запамінай дарогу ў логава гуронаўцаў...

Максім прачнуўся позна. Усё цела чамѵсьці ламіла. Здава­лася, што кожная костачка прайшла праз малатарню. Пад грудзі падкачваўся даўкі камяк і падбіраўся пад самае горла. Хлопец хуценька ўскочыў з канапы і басяком шмыгануў у прыбіральню, схіліўся над унітазам. Яго званітавала. Вочы засцялілі слёзы. Максім аддыхаўся. У ванным пакоі спаласнуў твар халоднай вадою. Палягчэла.

Бацькоў не было. Гурон наваг не чуў. калі яны з’ехалі.

— Выдатна! Віват, Гаспадару! — крыкнуў Максім на поуныя лёгкія, аж зазвінела ў вушах.— Я адзін, але не адзінокі! Чаго большага яшчэ хацець?! Вучобу — кату пад хвост. Ніякай вучобы, прэч медыцыну. Я ужо ведаю ўсё. ш го мне трэба. Хлебану каўкі і да новай машыны. У мяне «мазда»! — Максім падбег да акна кухні, вызірнуў праз фортку. Навюткая чорная прыгажуня стаяла каля дзікага куста ружы. пабліскваючы паліраванай фарбай пад сонцам.— Бацькаву калымагу заганю па дзяшоўцы, а «маздачку» пакуль у гараж! Вечарам матлянуся на ёй па горадзе, а заутра наведаю сваё логава. Не, трэба сабраць таго-сяго з Ахрэмавай хеўры. Чаму Ахрэмавай? — не пагадзіуся сам з сабою хлопец.— Маіх паслужнікаў. Трэба ў нашым доме навесці парадак. Ён цяпер — мая царква. Наш храм, храм гуронауцау. Он лю-лю!

«Не забывай пра пятніцу трынаццатага. У гэтым годзе яна апошняя,— пачуў Максім далекаваты голас Гаспадара.— Хопіць прыносіць мне ў ахвяру катоў ды сабак. Ты не Ахрэм, ты — Гурон! Думай, час яшчэ ёсць. Мне патрэбна падпітка. Тут цяжэй, чым раней здавалася. Спадзяюся на цябе. мой Гу­рон. Доўга не раскапвайся. Праз месяц ты паедзеш да бацькоу у Турын...»

— Так хутка? Я не хачу.

«Гэта вельмі важна для цябе, а найперш — мне самому».

— Калі трэба, я гатовы. Але ж як з выклікам?..

«Перастань думаць катэгорыямі смяротных. Усё будзе зроблена само сабою. Ты пакуль мацуй сям'ю сваіх гуронауцау. Дай паверыць ім у сябе незаменнага, майго вярхоѵнага стаўленіка. I не забывай пра намесніка. Ён на чыгуначным вакзале».

— Усё зраблю, Гаспадар. Будзь упэўнены.

...Максім не любіў вакзалаў. Грэбаваў мітуснёп. Людская таўкатня, іх мурашыная беганіна гуды-сюды выклікала ў душы I урона прыхаваную злосць. Адразу ж губляуся настрой, яму так і карцела даць выспятка прахожым, якія, вылупіўшы вочы, цягнулі сумкі з чамаданамі, бязмерныя баулы і напрамую штурхаліся плячыма, адтоптвалі ногі, пэцкалі сваімі бруднымі падэшвамі бліскучыя чаравікі Максіма. I усё ж шостую пятніцу запар ён швэндаўся па вакзальных чыгуначных касах. шныраў У пачакальні між прымітыуных лавак і простых крэселец, на якіх, выпрастаўшы ногі, бавілі ў чаканні свой час пасажыры. Абыходзіў Максім і піуныя кіёскі, міні-кафэ, што, як грыбы пасля летняга і парнага дажджу, павырасталі вакол чыгуначнаі а вакзала. Ён пільна прыглядауся да людскіх тварау. вышуквау чозіркам намесніка. Гаспадар казаў. што ім будзе хлопец. Але пакуль Максімава ўнутранае чуццё было глухім. На гэты раз ен ужо разуверыўся ў тым, што знойдзе, натрапіць на патрэб­на! а чалавека. Бястварая людская маса наняла нервы Гурона, як с 1 руны на віяланчэлі. Вось-вось ён павінен быў узарвацца. ацелася смачна плюнуць пад ноі і і, вылаяўшыся, паехаць у Дом ночы (так цяпер ён называу своп храм у гушчэчы чэрвеньскага лесу). Максім, каб прагнаць смагу ў горле, купіў у адным з кіёскаў пляшку піва. Дзіўна, але яно было халодным і не кіслым. Залпам выпіўшы паўлітроўку, Гурон акінуў позіркам недалёкі скверык з ліп. Ягоныя вочы самі затрымаліся на постаці хлопца, які падышоѵ да лаўкі, зірнуў наўкола і прысеў з пляшкай віна на нядаўна пафарбаваныя ў жоўты колер танкаватыя дошчачкі. «Ён!» — нешта тарганулася ў грудзіне Максіма. «Так, ён,— не падманваў розум.— Прадчуванне не магло памыліцца». Гаспадар сказаў праўду, Максім вылічыў бы свайго намесніка сярод мільёнаў людзей-пешак.

Спачатку абыякавасць Вілена да гаворкі з Максімам расчаравала. Гурон не ведаў, як разварушыць свайго будучага намесніка. Па не вельмі дагледжаным выглядзе маладога чала­века, даволі паношаным адзенні і даўнавата не мытых валасах на галаве Максім здагадаўся ці не, хутчэй адчуў, Вілен — бомж. Так, менавіта бомж. Гурон бамжэй адчуваў, навучыўся пазнаваць іх здалёк. Яны, бамжы, для ахвяравання Гаспадару былі найлепшымі кандыдатамі. Менавіта на чыгуначны вакзал ездзілі яго гвардзейцы, каб вылавіць і прывезці ў Дом ночы маладое цела з гарачай крывёю.