Дзеці ночы - Анатоль Казлоў

— Так што пайшлі да мяне. Пажывеш, а там прыгледзішся. падумаеш над маімі ідэямі і тэорыямі, калі яны падыдуць та­бе — станет адным з братоў Гурона, будзеш гуронаўцам.— Максім гаварыў адкрытым тэкстам. Яго не хвалявала нават тое, што Вілен, калі на яго надыдзе бздык, можа кінуцца да міліцыянтаў. Хто пачне слухаць бамжа? Яны, бяздомныя, самі баяцца дзядзьку з пагонамі і з гумавымі дубінкамі на бядры горш за чуму ці халеру.

— А калі падасца табе ўсё тое, што пачуеш і пабачыш. чужым, вернешся на свой вакзал, — Максім прагаварыў гэта проста і ненавязліва, абыякавым голасам.

Гурон за знешнім спакоем Вілена адчуваў ягоную насцярогу. Максім без цяжкасці прабіўся ў думкі новага знаёмца. Гэтаму хлопцу карцела пабачыць нейкую Нінку. Відаць, сваю каханку.

«Будзе з гэтаю дзеўкай мне клопату,— падсвядома нарадзілася здагадка ў Максіма.— Яна — перакідны масток паміж двума берагамі, на якім стаіць свет да сённяшняга дня. На ад-ным баку — мы, гуронаўцы, а на другім — праведшкі-святошы. Нічога. масток згіне сам сабою. Трэба аоарваць вяровачкѵ, шго злу чае Вілена і гэгу лярву Нінку. Падкладу Вілену у пасцельку нашанскую дзяўчыну, сястру па веры і служэнні Гаспадару. Ха-ха. Праблема вырашана! А пакуль няхай пануд зіцца хлопец. Недарэмна ж Г аспадар час га паугараў, шю словы чалавека вынайдзены спецьгяльна для таго, каб схаваць за імі сапраўдныя думкі. Пакуль Вілен не пераламіўся поўнасцю, не прыняў нашага хрышчэння, трэба палашчыць ягоны слых і гонар салодкімі і ласкавымі словамі. I ўсё ж у гэтым хлопцу шмат агульнага са мною. Гаспадар недарэмна выбрау яго ў памочнікі».

— Спрацуемся, Вілен?

— Ыгы.

— Тады паехалі. Хопіць тырчэць у смярдзючай багне вак­зала. Прыйдзе час, і мы беспамылкова будзем пазнаваць лю­дзей, вось гэтых усіх людзей, якія зараз мурашамі снуюць ва­кол нас. Мы, і ты ў іх ліку, будзем прымаць рашэнні, каму жыць, а каму памерці.

Максім заўважыў, як хлопец ад нечаканасці аж перасмыкнуў плячыма.

«Нічога, прыйдзецца яму прывыкаць яшчэ і не да такога. Галоўнае, я знайшоў намесніка!»

Іншамарка, імпартовыя пыгарэты, навюткае і клёвае адзенне з дарагога буціка, полудзень у прыватным і шыкоўным рэстаранчыку, пара фужэраў, з прыгаршчы, італьянскага віна — расслабілі і супакоілі Вілена. Хоць і даймала думка: з-за чаго такая шчодрасць і ласка яму, Вілену, ад незнаёмага чала­века? Лічы, равесніка...

«Дармавы сыр — толькі ў мышалоўцы».

«Глупства. Кожнаму чалавеку павінна пашэнціць некалі».

«Калі так,то будзь здаровым і пры сваім поўным шчасці»,— Вілен адчуваў, што ўнутрана ён быццам дзеліцца на дзве часткі. Адна, першая з іх, працівіцца ўсяму, што робіць Максім для яго, а вось другая, і здаецца, што больш моцная. шчыкатлівай радасцю поўніць душу.

«Глядзі, не апячыся ад шчасця, якое няведама адкуль звалілася. А то прасунеш галаву ў пятлю. Перахопіць вяроўка дыхавіцу, без мыла зашчоўкне шыю».

«Ды пайшоў ты, дарадчык!»

«А як Нінка? Ты ж кінуў яе пад чужыя ногі. Яе затопчуць і заплююць. Яна без цябе, што яйкабез шкарлупіны».

«Не хвалюйся. Знайду яе і забяру. Будзем разам. Максім добры, ён дазволіць».

«Ага. вось ужо і дазвол патрэбны Максіма».

«Пайшоу к чорту!»

«Эх, Вілен, Вілен... Я буду шукаць Нінку. У ёй паратунак...»

***

— Да мяне жыццё навярнулася тварам. Дзякуй табе, Максім.— праз тыдзень прызнаўся Вілен. Ён жыў у Гуро­на, які адвёў яму бацькоўскі пакой. Днямі хлопец глядзеѵ відэа з касетамі пра крывасмокаў. зданяў-нябожчыкаў, славутага Дракулу (пра яго Вілен шмат разоў ужо чуў), а найбольш Гурон падсоўваў фільмы з сатаністамі і ахвярапрынашэннем. Максім няспешкі, паступова і павольна падводзіў Вілена да служэння Гаспадару. Ён пабойваўся напорыстасці, каб не напалохаць, каб не адвярнуць Вілена ад той дарогі, на якую цвёрда стаў сам Максім і па якой прыйдзецца пайсці Вілену.

— Калі ўжо будзем гаварыць сур’ёзна? — адным вечарам занытаѵся Падкідны ў Гурона.— Я ўсё прагледзеў, прачытаў, завучыў, што ты мне раіў. Калі ж падпусціш да галоўнага? Ты ж выбраў мяне не толькі, каб смачна я еў ды спаў удосталь.

— Праўду кажаш, Вілен. У наступны панядзелак праводзім гваё хрышчэнне ў Доме ночы. Гэга наш храм. Ты ж станеш маім намеснікам. Наш Гаспадар падрыхтаваў ужо і падарунак габе. Учора ён прыходзіў. У аўторак я аддам табе ключы ад тваёй,— Гурон шматзначна памаўчаў, — кватэры і яшчэ адны ключы ад срэбранага шасцісогага «мерседэса». Вось так.

— Ад куль? Як гэта?

— Не твае турботы, пра ўсё паклапаціўся Г аспадар. I перастань думаць катэгорыямі смяротных (Максім усміхнуўся, калі прыгадаў, што такія ж словы некалі гаварыў яму сам Гаспадар).

У панядзелак Максім з Віленам прыехалі ў Дом ночы яшчэ завідна. Глухая мясціна сярод ельніку і сосен, невялікая палянка каля дома, загадкавая цішыня — усё адразу спадабалася Падкідному. Яму нават падалося, што ў тым месцы ен некалі быў ці бачыў у сне.

— Вось наша і галоўнае месца.— задаволена пацягнуўся Гурон, пазванок аж трэснуў у яго.— Гадзіны праз чатыры тут будзе людна і весела. З’едуцца нашы браты і сёстры па веры. Ахрысцім цябе, Вілен. і станеш ты маім намеснікам. Як? Нядрэнная перспектыва?

Вілен згодна кіўнуў галавою.

— А цяпер пазнаёмлю цябе з нашым варгауніком. Хітрун, нягоднік! Недзе прытаіўся ў кустоўі і назірае за намі. Зараз паклічу.— Максім тры разы гучна ляснуў далоняй аб далоню і, закінуўшы галаву, прапяжна завыў, ці не. хутчэй гэта падоб­на было на кугуканне савы. I тут жа з гушчару вербалоззя вышугнула вялізная чорная птушка. Выгнуўшы голую галаву і распасцёршы крылы, яна надыбала, неяк перавальваючыся з адной магутнай лапы на другую, да Гурона. Вілен адстуйіў крокі на два. Хлопец быў па-сапраўднаму здзіўлены.

— Максім. я бачыў гэтую іггушку,— шэптам прамовіў Падкідны.— Яна давала мне ключ, які я трымаў у далоні. Значыць, мне ўсё тое не падалося? Такая птушка сапраўды існуе?

— Вядома ж,— Максім правёў рукою па чорных пер'ях крылаў. — Наш любімец грыф. Лепшага вартаўніка не знойдзеш. Ніхто без май го ведама сюды не сунецца. Грыф — надзейная ахова. Праўду я кажу?

Грыф у знак згоды ўвабраў галаву ў міжкрылле.

— Вось бачыш? Я думаю, што вы пасябруеце. Любіць ён пабалавацца свежанінай. Пайшлі, паглядзім на алтар.

Няяркае, падслепавата-мроннае святло прабівалася праз запэцканае і мутнае шкло ў пакоі дома. Пад нагамі парыпвалі масніцы, у многіх месцах аблупілася і ссыпалася тынкоўка на сценах. Кіславата пахла застаялай плесенню пакінутага жытла. Падраныя сядзенні канап паўз сцены пазіралі ў прыцемак іржавата-бліскучымі спружынамі.

— А вось гут была некалі сталоўка,— расчыніў створкі дзвярэй Максім. Запальнічкай прыпаліў нябачную свечку каля ўвахода.— Гэта наш алтар.

Вілен падышоў да невялікага, паўколцам зробленага Уівышша, якое нагадвала імправізаваную сцэну. Вакол яе, на замацаваным да столі дроце, вісела шыракаватымі чырвонымі палосамі матэрыя, якая звісала да самай падлогі. Пасярэдзіне узвышша-сцэны быу прымацаваны перавернуты шасціканечны крыж з неачышчанай ад кары асіны. На самым верее, аснове крыжа, вісеў сабачы чэрап. А з бакоў, на замацаваных дошчачках, стаялі нудзілы шасцёх воранаў, кошак і пеўняў. Іх чор­ны колер на фоне чырвонага ўражваў. I гэта жывёльна-птушыная кампанія, здавалася, задрамала на нейкую хвіліну. але . -вось-вось, праз імгненне, павінна ажыць.

— Ну, як табе? — голас Максіма выдаваў яго ўнутраную задаволенасць.

— Не слабо! — выціснуў з сябе Вілен.

— Я ведаў, што спадабаецца. Пакуль агледзься тут, а я падрыхтую чашу для твайго нрычасця пасля хрышчэння.— Ус­мешка Гурона блісканула ў глыбіні вачэй і згасла.

«Усе мы прайшлі праз такое прычаспе. I ты, хлопец, хлебанеш яго. Праскуркі, ці, як іх называюць святошы, «аблагкі», будуць плаваць у звярынай крыві, змешанай з экскрэментамі і мачой. Ты прычасцішся першым, а пасля чаша пойдзе па крузе. Брыдкатолькі першы раз, а затым прывыкаеш. Прывыкаеш разам з верай».

— Калі хочаш нечым заняць рукі, то пастаў свечкі вакол алтара ў прымацаваныя бляшанкі. Свечкі ляжаць у скрынцы. пад маім тронам,— Гурон паказаў на крэсла, зробленае ў гатычным стылі, яно стаяла за асінавым крыжам, і яго спачатку Вілен не заўважыў. Хлопец выцягнуў ладную, як кѵфэрак. скрынку, адкінуў вечка і здзіўлена зірнуў на Максіма.

— Такія вялікія і ўсе чорныя?

— Другіх і быць не можа,— абыякава пацвердзіў Гурон.

Ты іх замацуй, прыпальваць яшчэ рана. Ага.— прыслухауся Максім,— здаецца, што пачалі з'язджацца мае гуронаўцы. Чую матор «пазіка». Хадзем, надзенеш маску, хлебанём моцненькага напою. Трэба ж табе надтрымаць сілы.— Гурон па-сяброўску абняў свайго будучага намесніка за плечы.— Трымай хвост пісталетам, браток...

Калі цяпер спытаць Вілена пра той даўні і першы яго рытуал прыёму ў гуронаўцы, то ён яго дэталёва і не ўспомніць. Усё, што рабілася навокал, здавалася яму ірэальным, фантазіян хваравітага і затуманенага мозгу. Быццам усё было, але нічогане засталося ў памяці... Мноства вычварных масак, прыбойныя накаты галасоѵ, якія быццам вадою заліваюць вушы. Незлічоныя агеньчыкі свечак у руках бястварых людзей. Раскацісты і зычны голас Максіма, які стаяў над распасцёртым ягоным целам пад крыжам і мазаў пэндзлем Віленавы рукі, ногі, грудзі нечым смярдзюча-прытарным. Адно запомніў хлопец: адчуванне, што нехта нябачны схапіў яго сэрца шурпатай далонню і выціскае з яго, быццам з памідора, усе жыццёвыя сокі і сілу. Вілен згубіў прытомнасць...